Door Frouke van Dam & Richard Korpel
“Politicus zijn is een beetje als estafettelopen,” aldus Rob Hofland, D66-fractievoorzitter van Amsterdam, tijdens zijn openingspraatje van het wintercongres. “Je krijgt het stokje en loopt de longen uit je lijf zolang het jouw beurt is. Dan geef je hem weer door en hoop je maar dat de renner na jou niet stil blijft staan… of de andere kant op loopt.” Het is een handige nuchterheid in een politiek klimaat waarin de progressieve politiek even niet aan zet is. En als sociaalliberale jongeren renden wij tijdens het 97e JD-congres een rondje mee.
Obstakels leken tijdens deze tocht echter ver te zoeken. Van de vele moties die waren ingediend, ontstond er slechts bij enkelen iets wat op een echt debat kon lijken. Opvallend: blijkbaar zijn we bij de JD tegen etnische zuivering, deepfake porno, geweldsdreiging, oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen. Toch fijn dat we deze controversiële dossiers hebben kunnen behandelen in onze Amsterdamse kerk.
In die kerk stond – ironisch genoeg – het thema ‘Diversiteit’ centraal. Hofland legde de vinger hierbij al op de zere plek, bedoeld of onbedoeld, door te zeggen dat hij op een zeer diverse groep uitkeek. Zelfbewust gegrinnik in de zaal volgde. De andere Rob – Jetten dit keer – fietste er tijdens zijn Q&A handig omheen, door te zeggen dat D66 en de JD diverser zijn dan ooit geweest, zonder echt te lang stil te blijven staan bij de situatie an sich. De vertegenwoordiging van mbo’ers, neurodivergenten en de regio kwamen aan bod, maar Jetten benadrukte ook dat we onszelf niet altijd schuld hoeven aan te praten: zeker vergeleken met andere partijen doen we het gewoon goed. Feit blijft wel voor de JD dat er tijdens de verkiezing voor de Commissie van Beroep gewoon weer vier witte mannen verkiesbaar stonden, vrijwel elke motie werd ingediend door een man (waarvan 37,5% zelfs door dezelfde witte man) en er geen enkele speech door een vrouw werd gegeven.
Waar wel discussie over ontstond was het afschaffen van het ‘hoofddoekjesverbod’ bij de politie. Ondanks hevige tegenargumenten was er echter wel een ruime meerderheid voor deze afschaffing (waardoor het dus niet werd afgeschaft, volg je het nog?). Ondanks de eenmalige abusievelijke terugkeer van vlees bij de lunch, blijkt dat de links-progressieve tak het steeds vaker lijkt te winnen van de rechts-liberale tak bij de JD. De winnaar van de DEMO-schrijfwedstrijd haalde al aan dat een brede volkspartij met GL-PvdA eigenlijk best logisch is. Een notie waarvan de JD-leden weinig deden om het te ontkrachten.
De grootste horde op de estafettebaan van het congres was de constatering van DEMO-redacteur Jelrik dat de Cola Zero een heel muntje duurder was dan de normale cola. Het leidde prompt tot een organisatorische motie die het landelijk bestuur opriep hier opnieuw over te onderhandelen. Na een open forum – een van de weinigen dit congres – bleek de stemming uiteindelijk razend spannend. Wat het uiteindelijk opleverde? Zero.
Toch heeft dit congres ons wel verschillende inzichten opgeleverd aan de eindstreep. Het gebrek aan inhoudelijk debat en kritische discussies laat namelijk zien dat wij ons als JD meer moeten openstellen voor een divers geluid. Het laat zien dat diversiteit bij de JD – hoewel het het congresthema was – te vaak is ondergesneeuwd, wat dan weer het DEMO-thema van het congres was. Leg de vinger eens op de zere plek. Dien eens een motie in waar mensen écht over van mening kunnen verschillen. En – misschien wel het meest belangrijke – ga hiermee aan de slag. Want in een tijd waarin de wereld bijna letterlijk in de fik staat, het populisme de ronde wint en mensenrechten fragiel blijken, moeten wij ons estafetterondje niet verspillen met het intrappen van open deuren, maar juist harder aan de deuren van onze morele grenzen kloppen. Juist ook wanneer dat pijn doet.
