Het LARP-gedrag waar politieke jongerenorganisaties (PJO’s) zo vaak van beschuldigd worden bereikte weer een dieptepunt wanneer onze Rotterdamse afdeling het nodig vond om wereldkundig te maken dat zij de stad Delft van de afdeling Leiden-Haaglanden zou willen annexeren. De afdeling Leiden-Haaglanden die door de Jonge Democraten Rotterdam in hun spelletje landjepik werd aangesproken bracht overigens in dezelfde week een nacht door op het Malieveld, om geld in te zamelen voor dakloze stadsgenoten. Men moge weten wat de prioriteit van de JD in de Maasstad is.
Jelrik Westra
In Rotterdam groeit ondertussen één op de zes kinderen op in armoede. In Rotterdam heeft de gemeenteraad mandaat van minder dan 40% van de stad. In Rotterdam meent een beoogd lijsttrekker voor D66 dat coalitiepartner Leefbaar Rotterdam, waar een raadslid vorig jaar nog willens en wetens is bekroond tot staatssecretaris namens de PVV, “niet echt racistisch” is.
‘Is this simply a game for rich young boys to play?’
Ik merk dat zeker de afdelingsbestuurders bij PJO’s het vaak moeilijk vinden om houding aan te nemen binnen de lokale politieke realiteit. Dat is ook niet helemaal vreemd. Ze zijn vaak net als eerste, tweedejaarsstudent binnen komen vallen in een voor hen compleet nieuwe stad. Ze observeren bij de fractievergaderingen, beginnen mogelijk te zien wat er misgaat, maar trekken snel weer verder naar het volgende wat de studie of de JD hen brengt. Voor hen, en iedereen die daadwerkelijk wat wil betekenen vanuit diens hardbevochten positie bij een PJO, vandaag een boekentip.
Terug naar Katoren
Het is altijd fijn als je plotseling op een vervolg stuit op een geliefd stuk media, waarvan je niet had verwacht dat het er zou zijn. Des te meer wanneer dit vervolg nog van enige kwaliteit blijkt te zijn ook. In 2007, 36(!) jaar na Koning van Katoren, schreef Jan Terlouw, kinderboekenschrijver en in een vorig leven D66-leider, een tweede deel. Zoektocht in Katoren is minder een (D66-)partijprogramma, meer een schop onder de kont voor iedereen die enige politieke positie heeft, maar er nog weinig mee doet.
Voor wie graag radicale politieke kritiek probeert te ontwaren in kinderfictie (ik) leest Zoektocht als een spijtbetuiging van Terlouw over de ‘sociaal’-liberale koers die D66 had ingeslagen onder en na zijn leiderschap, vanaf de kabinetten-Van Agt. Decennia na Koning is Katoren hetzelfde lot getroffen als menig Latijns-Amerikaans land in de tweede helft van de vorige eeuw. Nadat een alleenheerser zonder een echt legitiem verkiezingsproces de troon heeft bestegen (vreemde jongens die van torens springen vormen geen basis voor een gedegen overheidssysteem) is er een golf van neoliberalisering over het land uitgespoeld. Koss, de nieuwe hoofdpersoon, treft op zijn reis door dit nieuwe Katoren de uitwassen van de kabinetten Van Agt, Lubbers en Kok aan. Doorgeslagen efficiëntiedrang, de afbraak van het gezinsleven wanneer iedereen 40+ uur moet leven, de uitwassen van de bio-industrie, it’s all there!
In dit moderne Katoren is Koss echter een passieve omstander, waar Stach veertig jaar geleden handelde. Stach hakte de granaatappelboom van Wapenfelt om, doodde de draak van Smook en verjoeg de zorgcowboys van Afzette-Rije. Koss daarentegen observeert, ziet wat er misgaat, maar trekt snel verder naar de volgende Katorense stad, op zijn persoonlijke zoektocht die centraal staat. Hij is niet degene die bijdraagt aan een oplossing voor de mensen die hij ontmoet.
Koss, de tevreden liberaal, bereikt uiteindelijk zijn persoonlijke grens wanneer hij ontdekt dat Katoren wapens blijkt te produceren om de burgeroorlog in het buurland El-Ende te voeden. Met de opbrengst van die verkoop wordt vanuit een andere Katorense stad zorg en hulp aangeboden aan de slachtoffers van deze oorlog, waarover opnieuw winst wordt gemaakt. Onthou dat maar wanneer je onze politieke leider ziet pleiten voor een procentje op de NAVO-norm erbij. Anyway, dit is het punt waarop Koss besluit toch eens in actie te komen en dan maar direct een wapentransport op te blazen. Niet alleen omdat hij zich zorgen maakt over de militarisering in de wereld. Ook omdat hij een dag eerder een meet-cute had met een voorvechtster van de lokale activistische militie, maar à la. Hij heeft gehandeld.
Verantwoordelijkheid
Zegt ome Jan ons nu dat we treinen op moeten blazen voor het goede doel? Uiteindelijk gaat daar alleen de beste man zelf over, maar ik zeg in elk geval niet dat hij dat niet doet. Koss wordt in zijn rechtszaak uiteindelijk vrijgesproken. Elke burger is immers medeverantwoordelijk voor de wet- en regelgeving in het land, ook wanneer deze resulteert in doden en gewonden, redeneert Terlouw via koning Stach. Heel Katoren is verantwoordelijk voor de wapenhandel met El-Ende, en Koss heeft tenminste werk gemaakt van die verantwoordelijkheid.
Het is tegelijkertijd een van de meest radicale als een van de meest elitaire dingen die ik een D66’er ooit heb horen zeggen. Maar misschien geldt deze uitspraak voor Jonge Democraten, die toch sneller aan de tafels zitten waar de wetten en regels daadwerkelijk worden gemaakt, wel net iets te meer.
Jan Terlouw, Zoektocht in Katoren. Lemniscaat, 211 pagina’s. €16.99 bij je waarschijnlijk niet zo lokale boekhandel.
Noot van de redactie: Dit artikel is geschreven en gepubliceerd voor het overlijden van Jan Terlouw.
Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel en reflecteert niet noodzakelijkerwijs de mening van de DEMO of Jonge Democraten. Wil je reageren op dit stuk? Mail dan je reactie (max. 500 woorden) naar demoredactie@gmail.com.
Bron foto: Omslag Zoektocht in Katoren
